Wim de Vries, inwoner van Marsum, heeft een praktische oplossing voor de herrie door de vliegbasis Leeuwarden. Maak het vliegveld met de grond gelijk. Maar waarom niet plan-B? Breek Marssum af.
Door Wiebe Pennewaard
Negen Marsumers schoven op initiatief van de Leeuwarder Courant aan tafel met hun klachten over het militaire vliegverkeer. De meest gebruikte startbaan eindigt vrijwel in het dorp met zo’n duizend inwoners. Recent regende het weer protesten richting de Koninklijke Luchtmacht. Bij de tientallen starts per dag wordt tegen de afspraken in over het dorp gevlogen, al dan niet met de naverbrander aan, en de klachtenlijn hapert herhaaldelijk. Evenzogoed kon de basis in ruim vier maanden meer dan tweehonderd klagers aanhoren.
Het vergt weinig fantasie om zich de ergernis voor te stellen. Zeker in de zomer, wanneer het buitenleven bloeit. Het gebulder doet gedachten en gesprekken stokken. Het genoegen van een goed boek of een tukje onder de boom in een rustige tuin wordt ruw verstoord. De kleine, achter een vliegengaasje in de kinderwagen op het terras, moet stokdoof zijn om door te slapen, maar gelukkig zijn weinig kleinen stokdoof. Dus klaarwakker, na weer dat startgeraas.
Geen troost: het kan altijd erger
Geen enkele troost biedt de wetenschap dat het altijd erger kan. Onze keuze voor een fraaie camping op 12 kilometer van Saint-Dizier was geslaagd, op een piepklein nadeeltje na. Bij Saint-Dizier ligt Robinson Air Base, één van de belangrijkste Franse militaire vliegvelden. Hier oefenen squadrons met de Rafale, een brulmonster dat nabij de basis probleemloos op zo’n 100 meter of lager over dorpen en campings vliegt. Ook ’s avonds, tot ’s nachts drie uur toe. En net zo vrolijk met de naverbrander aan.
Op Robinson is ook La Patrouille de France ondergebracht. Het fameuze demoteam laat negen toestellen zij aan zij kleurige condensstrepen trekken bij open dagen en andere festiviteiten. Maar de rustzoeker die voor de tiende keer de oefende patrouille op geringe hoogte over zijn campingstoel hoort daveren, krijgt toch ernstige behoefte aan betaalbaar luchtdoelgeschut. Anderzijds: het is hier kennelijk folklore. De Franse piloten vliegen extreem laag, en de Franse burger haalt extreem nonchalant zijn schouders op. C’est la vie, c’est le bruit.
Het verbaast dat de burger er blijft
Zoals de campinggast een andere bestemming kan kiezen maar toch blijft, verbaast het dat burgers voor een woning in de vliegroutes van de Leeuwarder basis kiezen. Er blijven wonen omdat zij er zijn geboren. Sinds 1938, toen het veld werd opgericht, is er geluidsoverlast. Sinds 1949, toen de luchtmacht aantrad, door Gloster Meteors, Hawker Hunters, Starfighters, nu al weer bijna veertig jaar door F-16’s en straks door de JSF’s die weinig stiller zullen zijn.
Alleen de klager die voor 1918 in Marsum werd geboren, is gepardonneerd. Deze Marssumer was bij de aanleg van het veld twintig jaar of ouder, de leeftijd waarop kan worden besloten de wijde wereld in te trekken. Hem overkwam de herrie. Alle anderen na hem besloten vrijwillig op hun twintigste of later fijn in het dorp te blijven. Dat is een keuze. Waarvoor met enige moeite meer begrip kan worden opgebracht dan voor de decibel-sukkeltjes, die na 1949 bewust een woning betrokken onder de aan- en afvliegroutes. En in plaats van ijlings weer te verkassen het nummer van de klachtenlijn uit hun hoofd leerden.