Reactie Wiebe Pennewaard

donderdag, 20 juli 2017 Vliegbasis

---

Geachte heer De Vries,
Dank voor uw uitgebreide reactie op mijn column over Marsum en de geluidsoverlast.
Eerst dit: u verwacht een excuus. Dit wil ik best aanbieden, want natuurlijk was het niet mijn insteek om de Marsumers eens te kwetsen. Ik verontschuldig mij dan ook voor het feit dat ik kennelijk niet duidelijk genoeg heb gemaakt wat – volgens mij – de kern van het probleem rond de geluidsoverlast door de vliegbasis is.
En voor ik dat verder toelicht: wat u arrogantie noemt, is wel degelijk gebaseerd op kennis van zaken.
In mijn 42 jaar als redacteur van de Leeuwarder Courant heb ik vele jaren, in twee lange perioden werkzaam op de stadsredactie, de Vliegbasis Leeuwarden in mijn portefeuille gehad. Ontelbare keren ben ik er geweest, en heb ik over basis- en andere luchtmachtzaken geschreven.
Maar belangrijker: in het Provinciehuis en elders heb ik in die jaren talloze vergaderingen bijgewoond van de overlegcommissie, en daar uiteraard over geschreven. Sinds ik in 2012 met prepensioen ging, ben ik de ontwikkelingen rond de basis, de geluidsoverlast en vooral de JSF nauwgezet blijven volgen, in hoofdzaak via de LC, de Omrop en het Friesch Dagblad.
Hopelijk begrijpt u dat ik, met deze achtergrond, niet uit de losse pols of met een groot gebrek aan kennis maar wat heb zitten kwebbelen. In alle bescheidenheid: integendeel.
Dan de kern van de zaak. Mijn opzet was om duidelijk te maken dat het probleem van de overlast per definitie niet zal worden opgelost, zolang Marsum (als belangrijkste ‘slachtoffer’ onder ook de andere betrokken dorpen) en de basis blijven liggen waar ze nu liggen.
Die onmogelijkheid voor een echte oplossing is niet de schuld van de Marsumers, die ik op dit vlak ken als buitengewoon redelijke burgers. Ook uit uw brief blijkt weer hoe genuanceerd veruit de meeste Marsumers zich altijd hebben opgesteld, en dit nu ook weer doen.
Het is, weet ik uit ervaring, evenmin de schuld van de leiding van de vliegbasis. Ook die heb ik in die tientallen jaren leren kennen als bereid tot overleg, schuldbewust over de steeds weer gemaakte fouten, haperende communicatie en noem maar op. Nee, aan de leden van de overlegcommissie, aan beide kanten van de tafel, zou het zeker niet liggen.
Waar het mis gaat, en zal blijven gaan, is dat met steeds wisselende mensen op de basis en binnen de Luchtmacht de communicatie steeds weer even zal haperen, en dit steeds weer als een incident zal worden afgedaan, waarna het weer een poosje goed gaat. En daarna weer eens lelijk mis.
Ook zal het mis blijven gaan omdat er elk jaar weer toestellen en vliegers van buiten de basis ‘kleine foutjes’ en andere vergissingen begaan, met hun uitvliegroute en naverbranders. Waarna de basis belooft de kwesties uit te zoeken en beterschap belooft, waarna het weer een poosje goed gaat. En daarna weer eens lelijk mis.
Ben ik hierin te somber? Ik vrees van niet. Aan de ene kant omdat ik nooit anders heb gehoord dan gedoe over de geluidsoverlast van de basis, sinds ik in 1969 aantrad op de stadsredactie van de LC. Steeds zou het worden opgelost, maar over twee jaar zijn we vijftig jaar verder en nog steeds zijn er, heel terecht, klachten van de Marsumers.
Ik hou er zelfs rekening mee dat het ook erger kan worden, nu er bases zijn gesloten, de JSF nadert en een veld als Volkel inderdaad erg wordt ontzien. Brabant ligt dichter bij Den Haag dan Leeuwarden, zoals de aardgas-ellende in Groningen ook veel te lang een ver-van-het-randstedelijke-bed-show was. Een afdoende oplossing als de verplaatsing van de Leeuwarder basis is binnen Nederland evenwel ondenkbaar.
Mijn nuchtere volgende gedachtesprong was dus: dan de Marsumers definitief ontlasten met een riante verhuisvergoeding, al was mijn financiële suggestie in de column wel aan de knap zuinige kant.
Natuurlijk begrijp ik dat vooral de dorpelingen die al langer of heel lang tot verdere tevredenheid in het dorp wonen, daar helemaal niet op zitten te wachten. Maar met mijn overtuiging dat de overlast niet zal stoppen kon ik aan het einde van de column slechts concluderen dat er tot in lengte van jaren gezucht en geklaagd zal worden.
Twee zaken tot slot. Een klein beetje begrip voor de klorissen, die in hun gevechtsbommenwerpers toch recht over Marsum vliegen, te laag en/of met de naverbranders aan.
Ik vlieg zelf, vanaf het veld bij Drachten, en houd dus rekening met de omwonenden. Het officiële circuit ligt ook boven een pleats met buiten een mooie paardenbak. De eigenaar heeft ons gevraagd niet over die bak te vliegen als er paarden in lopen. Dat is dus ook de strenge opdracht aan alle piloten. Ik doe mijn best, begrijp het probleem omdat wij bij onze woning buiten Gytsjerk, haast dagelijks in de aanvliegroute van de Leeuwarder basis, zelf paarden hebben lopen.
Maar een doodenkele keer beland ik met het toestel ongewild toch nét boven die bak bij Drachten – een iets te krachtige zijwind, een onbedoelde manoeuvre, even met de aandacht bij andere metertjes in de cockpit, in gesprek met de toren. Dan schaam ik me dood, en meld het na terugkomst aan de havenmeester zodat ik bij een klacht m’n excuus kan aanbieden.
Zoiets kan ook militaire vliegers, zeker als ze ‘vreemd’ zijn op de basis, bij Marsum overkomen. En hoeveel begrip de Marsumers hier voor kunnen hebben, het blijft overlast – en dus een huilend kind of omgewaaide parasol.
En puntje twee: in een column op Fryslân1 heeft Nico Hylkema op mijn stuk gereageerd. Ook hij is (wonend onder vooral de zuidwestelijke uitvliegroute langs Deinum) heel redelijk. Maar hij maakt dezelfde optimistische denkfout: als de basis zich maar aan de afspraken houdt, valt het met de problemen absoluut mee.
De lange praktijk heeft me evenwel geleerd dat de basis zich steeds weer niet aan de afspraken houdt. Niet omdat de basis dit niet wil, maar omdat het inherent is aan een militair vliegbedrijf, zo dicht op een bebouwd gebied.
Hylkema heeft vrijwillig voor zijn locatie gekozen, hoewel hem als LC-journalist de jarenlange misère met de herrie moeilijk kan zijn ontgaan. Zulke klagers bedoelde ik, een beetje kort door de bocht, met ‘decibel-sukkeltjes’.
Met nogmaals dank voor uw uitgebreide reactie hoop ik iets duidelijker te hebben gemaakt hoe ik mijn ‘stukkie’ heb opgezet en bedoeld.
Met vriendelijke groet,
Wiebe Pennewaard.

---

---