Laatste update vrijdag, 17 mei 2024
Laatste nieuws
- Uw stem telt!
- Geluid
- Himmeldei zaterdag 18 mei
- Nieuwbrief Marsumer Merke
- “Ik heb zoveel geleerd en het was zó tof!”
- Nieuwsbrief vliegbasis Leeuwarden mei 2024
- Aldjiersploech vraagt help van straten
- Wie heeft Lotje gezien?
- Tsjerkenijs maaie
- Goede tv-uitzending van Pointer over geluidshinder vliegbasis
Vrij van ……vrijheid…….vrij om…….
Het is 4 mei 2021 We hebben net zitten kijken en luisteren naar de nationale herdenking van allen die gestorven zijn vanwege de verschrikkingen van de Tweede Wereld Oorlog en de bezetting van Nederland. En allen die gestorven zijn om ons in Nederland te laten leven in vrijheid. Elk jaar komen we in Groesbeek, bezoeken we het Vrijheidsmuseum (voorheen Bevrijdingsmuseum) en gaan we naar de indrukwekkend grote Canadese Oorlogsbegraafplaats aan de Zevenheuvelenweg. Daar hebben we ook wel eens de herdenkingsceremonie bijgewoond in de week van de Nijmeegse Vierdaagse. Dat is op de maandag daaraan voorafgaand. En op de donderdag, als de Vierdaagse wandelaars en dus ook de vele internationale militairen daar langs lopen, is er nogmaals een herdenking. Want Market Garden was een omvangrijke geallieerde militaire operatie in september 1944, die helaas met verlies van vele duizenden levens verloren ging in de strijd tegen de Duitse legers. In februari van datzelfde jaar werd een deel van Nijmegen door een geallieerd bombardement bij vergissing verwoest waarbij minimaal 800 naar waarschijnlijk veel meer dan 1.000 inwoners van Nijmegen de dood vonden.
Een aantal jaren gingen we zomers op vakantie naar Duitsland. We bezochten dan steevast ook diverse Duitse steden, zoals bijvoorbeeld Würzburg, Meschede, München, Neurenberg. Alle grotere Duitse steden werden in de loop van die verschrikkelijke oorlog grotendeels door geallieerde bombardementen verwoest, met vele honderdduizenden gedode burgers.
En toen we het Documentatie Centrum in Neurenberg bezochten waar nog de arena is van de massale Nazi bijeenkomsten, zagen we hoe mensen “onmensen” kunnen worden.
In het Vrijheidsmuseum in Groesbeek is het elk jaar weer verbijsterend om te zien dat er meer dan 12 miljoen(!) Russen zijn omgekomen in die oorlog tegen Duitsland.
Dezer dagen kunnen we op radio en televisie weer allerlei verhalen horen en zien van al het geleden leed vanwege de tweede Wereldoorlog.
Met mijn vader, nu 97 jaar en met veel beperkingen nu nog levend in de allerlaatste fase van zijn leven, hebben wij de afgelopen jaren vaker gesproken over wat hij heeft meegemaakt in de jaren ‘40-‘45. Over hoe hij, en veel van zijn collega’s, van zijn werkgever, de Nederlandse Spoorwegen, een houten koffer kreeg om zijn spullen in te doen omdat hij met velen naar Duitsland moest gaan voor tewerkstelling. Die houten koffer met zijn verhaal erbij staat nu in het Museum van Zuilen. Over hoe hij toen ondergedoken is, in het verzet terecht kwam, en wat hij daar mee gemaakt heeft. Over de hongerwinter van 1944-1945 en de dagenlange gevaarlijke hongertochten om aan eten te komen.
Het waren de jaren van de bezetting, zei mijn vader altijd, hij sprak niet van oorlog. Want Nederland was geen oorlog aangegaan.
Het waren ook jaren waarin vaak grenzen van afkomst of zuilen wegvielen voor hen die vochten voor de vrijheid, ook in het verzet.
Terwijl daar geheel tegenover, en diep triest, er ook nog een kerkscheuring plaatsvond in 1944 in de Gereformeerde kerken.
De jaren na de bezetting, na de bevrijding, waren geen gemakkelijke jaren. Niet voor veel bevrijde mensen in ons land, al helemaal niet voor hen die terugkeerden omdat ze als weinigen de concentratie kampen hadden overleefd. Wie de velerlei verhalen leest, hoort, mee krijgt, of dat zelf zo meegemaakt heeft, weet wat ik bedoel.
Want “vrij van…”, in dit geval vrij van de bezetting worden, is één ding.
Maar, als je dan “vrijheid” hebt, als je dan “vrij bent”, wat doe je daar dan mee?
Ik ben een kind van niet zolang na “de oorlog”. Er was niet veel, er was veel armoede zouden we nu zeggen. Wij hadden thuis niet veel, met een boterham met suiker was je al blij. En de kleren kreeg ik van mijn oudere broers. Al heb ik dat toen niet zo als armoede beleefd.
Het was het tijdperk van de wederopbouw. En later van de economische groei, hoe meer, hoe beter, zo leek het.
En dan neemt in de vrijheid de welvaart voor velen toe, maar zeker ook lang niet voor iedereen.
En vrijheid en welvaart is in heel wat landen nog ver te zoeken.
Om met grote stappen door te gaan naar de 21e eeuw.
De digitalisering neemt sterk toe, de social media worden steeds omvangrijker en krijgen steeds meer invloed op wat mensen vinden. En begin 2020 werd het begin van de coronaepidemie, ook in Nederland. Met de nodige zorgen, beperkingen, met vele vragen.
En sommige politici lijken het slechtste in de mens naar boven te kunnen halen.
Dan ineens komt meer dan ooit de vraag op: wat is vrijheid eigenlijk?
De vrijheid die we deze maand vieren is bevrijd zijn van de bezetting en van de verschrikkingen van de Tweede Wereld Oorlog. Daarvan vrij zijn.
En in 76 jaar is er van alles ontstaan in onze Nederlandse vrijheid.
En wat is dan vrijheid nu?
Wat doen we met vrijheid, waartoe zijn we vrij?
Voor sommigen lijkt vrijheid gelijk te staan aan doen en laten wat je zelf wilt, zonder door anderen opgelegde beperkingen.
Ook in deze door Corona bepaalde en beperkte tijd.
Volgens mij betekent dat uiteindelijk altijd survival of the fittest: de sterksten overleven en hebben het voor het zeggen.
Vrijheid heeft het nodig om het te beleven in verbondenheid met de ander, met je medemensen.
Dan kun je ontdekken waartoe je vrij bent.
De Bijbel geeft ons tal van verhalen over vrijheid.
En de kern staat in het eerste gebod, de eerste leefregel:
“Ik ben de Heer uw God, die u uitgeleid hebt, die u bevrijd hebt…”
Dat is zijn woord, dat om ons antwoord vraagt.
Want, als je bevrijd bent, als je vrij bent, dan begint het pas echt.
Vechten tegen blijkt mensen helaas vaak beter af te gaan dat vechten voor…
Vechten tegen onrecht, tegen bezetting, tegen kwade machten, dat zal wel moeten…
Maar als je dan vrij bent, steek dan al je energie erin om het leven beter te maken voor elkaar.
Want voordat je het weet wordt recht het recht van de sterkste.
Voordat je het weet maken nieuwe (af)goden de dienst uit.
Ik wens dat we in onze samenleving met elkaar het gesprek aan gaan over wat we doen met onze vrijheid. Over de zin van vrijheid. Over vrijheid in verantwoordelijkheid.
In onze kerkgemeenschap mogen we daarbij dankbaar gebruik maken van wat ons doorgegeven is, de woorden God, zo zichtbaar geworden in het leven van Jezus. Zo kunnen wij richting geven aan onze vrijheid. En het is een uitdaging van daaruit ook op zoek te gaan naar mensen met een heel andere (geloofs)achtergrond of levenshouding die ook op zoek zijn naar hoe de vrijheid in te vullen.
4/5 mei 2021, Ben Bloemink
