Laatste update vrijdag, 6 december 2024
Laatste nieuws
- Laatste keer Aldjiersoertinking
- Nieuwsbrief vliegbasis Leeuwarden december 2024
- Sinterklaas in Marsum
- Vliegbasis Leeuwarden heeft grootst aantal gehinderden
- Kerstboomv(ers)ieren in en bij het dorpshuis
- Tsjerkenijs desimber – jannewaris
- Verslag jaarvergadering dorpshuis Nij Franjum
- Ismakogie voorjaarscursus
- Dankbericht bestuur Sinterklaasintocht
- Intocht Sinterklaas Marsum 2024
De Bergrede
In de loop van de geschiedenis hebben voorgangers zich in de vreemdste bochten gewrongen om te preken. Ik kwam een boekje van tegen waarin het
één en ander uit de doeken werd gedaan. Ik heb het soms lachend en ook wel met gefronste wenkbrauwen gelezen. Vroeger werd niet alleen de ‘waarheid’
in een lange preek naar voren gebracht, maar ook werd er wel een soort van ‘toneel’ op de kansel uitgevoerd. Dominees die met fraaie lange zinnen en
gebaren vanaf de preekstoel het kerkvolk probeerde te boeien. Toch sliepen er heel wat onder de preek. Niet alleen omdat er ‘ellenlange’ verhalen verteld
werden. De kerk was voor de meesten de enige plek waar het goed rusten was na een lange werkweek. En natuurlijk nog meer factoren die dat bepaalden.
Overigens werd de slaper meestal ook nog wakker gemaakt! Of sommige ‘herders en leraars’ stopten met de preek door te zeggen dat er in de kerk niet
geslapen mocht worden! Ik herinner me, dat wanneer één van de ouderlingen of diakenen ging staan om te voorkomen dat hij in slaap viel. Ulbe van Houten schrijft in “De sûnde fan Haitze Holwerda” wanneer iemand in een gesprek vertelt over het verhuren van zitplaatsen (ja, dat was toen zo): “jo sliepe tsjintwurdich boppe”?( dus op ‘e kreake). Sommige predikanten vonden zichzelf belangrijker dan het Woord wat ze moesten brengen. Aan de
ellenlange preken kwam een uiteindelijk een eind toen de autoriteiten zich er mee gingen bemoeien. Immers van hen werd ook verwacht dat ze naar de kerk gingen. Er werden boetes opgelegd. Het zandglas werd erbij gebruikt, maar er waren ook predikanten die de zandloper weer ‘resetten’ met de woorden : “we nemen nog een glaasje”!
Was vroeger dan alles beter? Dat hoor ik nog wel eens. Dat is zeker niet zo. Ook toen liepen de emoties hoog op. Nu hebben de autoriteiten geen zeggenschap meer over de predikanten. Dat lag vroeger wel anders. In Friesland werden toen veel predikanten door de burgemeester benoemd! Dat had te maken met het aantal rechthebbende stemmen van grondbezitters. In Kimswerd kreeg eens de door de burgemeester benoemde dominee een ‘slepende’ ruzie met diezelfde burgemeester. Gelukkig kreeg de dominee een beroep, en dat nam hij aan. De burgemeester was wel verplicht de afscheidsdienst bij te wonen en de dominee greep zijn kans en koos een (voor hem) toepasselijke tekst om de burgemeester nog even dwars te zitten.
Wanneer Abraham bij de berg Moria komt (Genesis 22) om daar in opdracht van God zijn zoon te offeren, moeten de meegereisde knechten aan de voet van de berg wachten. De tekst van de preek: “ Bliuw jimme hjir mei de ezel”. De uitleg was zodanig dat de kerkgangers begrepen dat met de ezel de burgemeester bedoeld werd! Op de preekstoel (met wat fantasie ) wordt eigenlijk elke zondag een soort ‘bergrede’ gehouden. Het zicht en geluid komt immers vanaf een preekstoel beter tot zijn recht .Vers 15 van Math. 5 slaat daar misschien wel een beetje op. Men zet ook geen lamp onder de korenmaat!
De berg Moria van Abraham, heet nu de tempelberg. En Moria , zo heette het afgebrande kamp van de vluchtelingen op het Griekse eiland ook nog! Toevallig? Waar Abraham zijn zoon moest offeren (maar God gaf hem respijt) krijgen de vluchtelingen op Lesbos weinig mededogen. We proberen een pleister op die open wond door 100 kinderen en mensen de toegang tot ons land te geven, een blijvende oplossing biedt dat niet. En natuurlijk, die zaak ligt gecompliceerder. Er zijn ook avonturiers bij en economische vluchtelingen, ‘ geholpen’ door mensensmokkelaars, maar toch. Reageren op het halve verhaal heeft ook weinig resultaat. Maar ik dwaal af, merk ik, maar kon het niet laten even actueel te worden doordat het woord “Moria” eigenlijk nog steeds actueel is.
Want is het houden van een preek dan zo belangrijk? Ja, het is en blijft één van de belangrijkste uitleg van het Woord. Met altijd een verwijzing van de hoop, juist niet door opvallende zaken van een predikant De Bergrede was en is spectaculair in woorden, maar niet in gebaren. En die woorden van toen zijn nog steeds actueel. Woorden die, waar je kunt en als je bij machte bent , ook in daden kan/moet omzetten. Zie ook lied 1001.
Sjoerd D. Schaaf
