Het kan u bijna niet ontgaan zijn: 400 jaar geleden hebben de Staten van Holland opdracht gegeven voor de Statenvertaling. Pas in 1637 kwam de eerste Bijbel van de ‘drukpers’. Deze Statenvertaling heeft een grote invloed gehad in ons land. Maar ook op de taal. Spreekwoorden en zegswijzen die we vaak tegen komen. Koning Willem kwam naar Dordtrecht en verschillende festiviteiten vonden en vinden er plaats. Mij trof de rede van een Amerikaanse filosoof en theoloog Richard Mouw (78). Hij mocht in Dordtrecht zijn ‘speech’ houden. Hij had de geschiedenis van de Dordtse synode goed onderzocht. De vraag was in die tijd ‘hoe de mens rechtvaardig kon zijn voor God’. Het antwoord: ‘de redding alleen door genade’. De afgevaardigden waren toen tolerant ten op van de verschillende visies op dit punt. Gelukkig maar. Maar zijn we die (geschiedenis)les verleerd? Zo tolerant is Nederland niet meer of nauwelijks. Politiek niet met de PVV en honderden wetten moeten de tien geboden in ‘bedwang’ houden. De Japanse zendingstheoloog De Japanner Kosuke Koyama heeft eens gezegd; ‘Als we de Bijbel lezen, komt de vraag op of we hierin een vrijgevige of een karige God tegenkomen, een God die zijn genade wil uitdelen of die alles voor zichzelf houdt’. Zelf denk ik dat God vrijgevig is, daar is geen plaats voor kretologie als “America first” of een Brexit, want dat is toch een milde vertaling van “England first”? Het stoffelijke, het materiële heeft ons voortdurend in de macht. Je hebt het wel nodig , maar in welke mate? Het viel me op dat de politiek niet zo veel woorden vuil maakte aan het jarenlang witwassen van geld via de ING bank. Anders struikelen ze over allerlei ‘wissewasjes’, maar deze was was ‘schoon’ vond men. De regering inde graag de boete en niemand had geen schuld. Een winkeldief krijgt straf, maar de grote dief mag weglopen. Dat roept wel veel vragen op, maar er is maar één antwoord. De god van het geld overwon in deze kwestie, zoals zo vaak. Misschien staat er wel teveel in de Bijbel. In Genesis wordt Kain al gevraagd waar zijn broer is. Kain zegt dat hij niet verantwoordelijk is voor Abel. Die ontkenning duurt nog altijd voort. Gelukkig zijn er ook goede voorbeelden: het dorp Easterlittens vangt Syrische vluchtelingen op. Geweldig en het hele dorp doet mee. En zo zijn er wel meer goede voorbeelden. De Dordtse vergadering was zijn tijd vooruit. En dat terwijl ons land nog officieel in oorlog was met Spanje. In de afgelopen 400 jaar is er veel gebeurd. En ook hier is niet alles vlekkeloos gelopen. Soms werd de Bijbel zo letterlijk genomen dat daardoor o.a. de slavernij en de apartheidspolitiek kon ontstaan. Gelukkig hebben we er ook van geleerd. Maar de vraag van de Farizeeër is en blijft actueel door alle eeuwen heen ‘Wie is mijn naaste’?