In het kader van de Culturele hoofdstad zijn veel evenementen georganiseerd. Het programma “Under de toer” is/was een groot succes. Mijn vrouw heeft enkele keren meegezongen in Wetsens (bij Dokkum). Dit kerkje wordt de St. Vituskerk genoemd. Vitus was, volgens het verhaal, een zoon van een Italiaanse senator. Vitus bekeerde zich tot het Christendom, zijn vader haatte de christenen. Wat hij ook probeerde om Vitus te bekeren tot het heidendom, Vitus bleef zijn geloof trouw. Zelfs martelingen hield hij volgens de verhalen vol. Aan het gevolg van de martelingen is hij op 13 jarige leeftijd gestorven. Vitus is in de RK beleving één van de 14 heilige helpers tegen ziektes. De vitusdans is een aandoening van de hersenen en veroorzaakte ongecontroleerde bewegingen en stuiptrekkingen. Waarschijnlijk een verband met de “zwarte dood’(de pest). Mijn beppe vertelde ons over de beruchte “fiterdans”, want Vitus wist ze niet wie dat geweest was. Fiter(groede) kende ze daar en tegen wel. Yn it Frysk: fiteldûns!) Wie meer over Vitus wil lezen: zie Wikepedia.
Diverse kerken in Friesland zijn ook Vituskerken(o.a. Wyns, Stiens en Blauhús. Het verhaal gaat dat de dominee van Wetsens in 1842 over Simson preekte. Tijdens het noodweer op die zondagmorgen stortte de toren van de kerk- onder de preek- met donderend lawaai in! Toepasselijker kan het bijna niet. De link met Simson is dan gauw gelegd. Dat krachtmens liet een hele Filistijnse tempel instorten. Overigens de toren in Wetsens is nooit herbouwd. Tijdens de ballingschap in Babel waren de verhalen over Simson favoriet, ook om zicht op de bevrijding te houden. De Simson –verhalen hielden toen de moed er in. In zekere mate was hij de James Bond’’ van die tijd. Alleen de snelle auto’s ontbraken.
De zang en spel over Simson en Vitus in Wetsens troffen me. Alle voorstellingen waren uitverkocht. Het hele dorp (19 personen) hielp mee om Wetsens op de kaart te zetten. Nu is er een extra voorstelling in de Vituskerk te Stiens op zondag 14 oktober! Misschien zijn er nog kaarten beschikbaar!
De Nazireeër Simson deed juist alles wat God verboden had. Wie wil nou niet de regie over zijn/ haar eigen leven!Hij moet zijn ouders ook tot wanhoop hebben gebracht. De bekoring(oud woord voor verzoeking)voor het ‘bekoorlijke’ vrouwelijk geslacht werd uiteindelijk ook zijn ondergang. Was Simson zijn belofte aan Jahwé dan vergeten? Ja, daar lijkt het op. Op de krachttoer ging het prima, maar alziende was hij blind. In hoeverre het spreekwoord ‘liefde maakt blind’ hier aan ten grondslag ligt, durf ik niet te zeggen. We weten wel waar hij aan ten gronde ging en toen hij blind gemaakt was, was het net of hij nu wel kon zien en zich de rol van Nazireeër waar kon maken. Al ging dat wel ten koste van veel mensenlevens. Een bloederig bevrijdingsverhaal. Eén tegen allen. Een verhaal dat zich later gedeeltelijk herhaalde in David en Goliath. Weer de strijd tegen de Filistijnen. En als er iets ergs te gebeuren staat roepen we nog “Simson de Filistijnen over U”. Deze verhalen uit het O.T. zijn met wraakgevoelens doordrenkt. Het staat haaks op wat Jezus ons leert” heb uw vijanden lief”! Misschien is dat soms nog moeilijker dan oorlog voeren. In de hoop dat de zachte krachten kunnen winnen.