Laatste update zondag, 19 januari 2025
donderdag, 11 februari 2021 Kerknieuws
Meditaasje “Ontworteling van onze samenleving … en wat kunnen wij zelf doen”
In het begin van de jaren ‘80 gaf ik les aan studenten van de HBO opleiding Jeugdwelzijnswerk in Leeuwarden. Even terzijde, enkele van de studenten uit die tijd wonen nu nog in onze dorpen. De lessen gingen over godsdienst, filosofie en over omgaan met mensen die heel verschillend in het leven staan en over mensen die van alles meemaken. Een van de onderwerpen die ik toen aan de orde stelde en besprak, was, dat mensen in de toekomst steeds vaker los zullen gaan komen van hun wortels. En dat dat grote gevolgen zal gaan hebben voor onze samenleving.
Nu, bijna 40 jaar later, is dat meer dan ooit gebleken. Vroeger woonden mensen vlak bij hun werk, in arbeidershuisjes nabij boerderijen, in dorpen en steden waar het werk was. Op meerdere plaatsen in Nederland werden zelfs hele wijken gebouwd door fabrieken voor de arbeiders. Zoals bij voorbeeld in Bolsward, de Hollandiastraten, in de 19e eeuw gebouwd door de Hollandiafabriek, tegenwoordig de Hochwald fabriek. Of zoals in het dorp Zuilen, inmiddels al lang een wijk in Utrecht Noord, met al zijn arbeidershuisjes voor Werkspoor en Demka. De vader van mijn moeder werkte als schilder bij Werkspoor, al zat hij geregeld thuis als hij weer ontslagen werd omdat er te weinig werk was. Mijn opa trok vanwege werk uit de Achterhoek daarvoor naar Zuilen. Weg van waar je wortels lagen. En met hem vele anderen.
Auto’s waren er voor vrijwel niemand in de jaren ‘50 toen ik kind was. Reizen met een vliegtuig evenmin. Als iemand al ging verhuizen, zoals buren van ons in die tijd naar bij voorbeeld Canada, ging dat per bootreis van vele weken lang en zag je elkaar als familie niet meer terug.
In de jaren ‘60 begon de wederopbouw na de Tweede Wereldoorlog vaart te krijgen en had Nederland voor diverse soorten arbeid mensen nodig uit bij voorbeeld Turkije, Griekenland, Marokko. Eerst kwamen de mannen en later de vrouwen en gezinnen. Ook al deze mensen verloren hun wortels. Toen in latere jaren reizen per trein en per auto voor velen mogelijk werd, gingen mensen steeds meer heel ergens anders wonen dan waar het werk was en raakten steeds meer mensen los van de plaatsen en kerken waar ze geboren en getogen waren.
Waar midden vorige eeuw de zuilen, zoals van kerken, politieke partijen, maatschappelijke bewegingen enzovoorts houvast en duidelijkheid boden aan heel veel mensen, werden die verbanden steeds losser. Ook daardoor ontwortelen veel mensen.
Vandaag de dag voelen heel veel mensen zich niet meer verbonden met een kerk of met een politieke partij of met een maatschappelijk organisatie of vereniging. De grote maatschappelijke beperkingen sinds maart vorig jaar vanwege de coronamaatregelen zouden ook welk eens diepe sporen kunnen achter laten in onze samenleving en de ontworteling nog verder kunnen versterken. Hoe komt het bij voorbeeld, als de beperkingen hopelijk eindelijk weer opgeheven zijn met de betrokkenheid bij de kerken, bij allerlei verenigingen etc.?
De gevolgen van al deze ontwortelingen van de mens zijn velerlei. Een van de belangrijkste gevolgen zoals ik dat zie is dat gedeelde waarden en gedeelde normen van levensbeschouwelijke verbanden steeds minder voorkomen. Want, als je actief deel uit maakt van een geloofsgemeenschap, of van een maatschappelijk of politieke gemeenschap of van een wijk- of dorps gemeenschap, krijg je binnen die groepen waarden mee en leer je hoe die te vervullen.
Wat zijn nou heel concreet de gevolgen van de ontwortelingen van onze samenleving in ons Nederland vandaag de dag? Ik geef een paar voorbeelden.
Iedereen wordt nu geacht over allerlei onderwerpen, problemen, vraagstukken zelf een mening te vormen en te hebben die vervolgens weer van dag tot dag in allerlei opiniepeilingen wordt verwerkt. En vervolgens worden bestuurders van dorpen, steden en land geconfronteerd met de dagkoersen van al die peilingen en worden ze steeds meer afgerekend op wat ze daar mee doen.
Dat leidt dan tot korte-termijn-politiek en het volgen van de waan van de dag. En vervolgens wordt dat dan weer bekritiseerd in nieuwe peilingen van de waan van de dag.
Voor veel mensen geeft dit onzekerheid. Wie of wat moet je nou geloven? Hoe weet je nou wat waar is. Maar veel mensen hebben ook geen veilige, beschermende, duidelijke en te begrijpen omgeving meer waarin ze kunnen leven en werken. Dit alles leidt tot vervreemding van elkaar en als er bijna geen ontmoeting meer is met andere mensen polariseren de standpunten.
De rellen van de afgelopen week in diverse steden in ons land laten zien waar ontworteling en vervreemding toe kunnen leiden.
Ik kan hier een heel boek over schrijven en wie weet gebeurt dat nog eens.
Maar hier in dit voorwoord, deze overdenking, wil ik het terugkoppelen naar wat wij hier in onze dorpen en in onze gemeenschap er mee kunnen doen. Met een paar voorbeelden.
In de tweede helft van de jaren ‘80 begonnen wij bij ons aan huis het Leerhuis. Dat deden we ook mensen uit de stad Leeuwarden.
Aan de hand van Bijbelse verhalen en andere verhalen spraken we met elkaar. Eigenlijk moet ik zeggen, luisterden we naar elkaar. Mensen uit, zoals dat toen was, hervormde en gereformeerde kring , ook sommigen die niet kerkelijk betrokken waren, kwamen geregeld bij elkaar in ons huis. Er was één duidelijke begin afspraak. We luisteren naar wat een ander te vertellen heeft en gaan niet in discussie over wie er gelijk heeft. Want er is niet één gelijk.
Zo kom je er met elkaar achter wat belangrijke waarden zijn en wat die waarden betekenen voor wat je vandaag de dag doet en niet doet (de normen).
In de kerk gaat het niet om wat wij zelf vinden, maar of wij ons laten vinden door de God van de Bijbelse verhalen, of we ons laten leiden door hoe Jezus heel concreet Gods aanwezigheid in de wereld laat zien, of we ons laten enthousiasmeren door de Geest, om zo op weg te gaan naar de ander in onze wereld, dichtbij en ver weg. Om zo de aarde bewoonbaar te laten blijven voor alle mensen, in onze dorpen, in ons eigen land, in de hele wereld.
Mensen die ontworteld zijn hebben behoefte aan nabijheid, verbanden, veiligheid, gemeenschap, ontmoeting. Daar kunnen we ons actief voor inzetten.
Als kerkmensen kunnen we ons in de vieringen laten inspireren, dat is laten aanraken en enthousiast worden door de Geest van God en Jezus.
Als kerkmensen kunnen we vervolgens werken aan nabijheid, verbanden, veiligheid, gemeenschap, ontmoeting.
Weg van de vervreemding, weg van je laten leiden door angst, zoeken naar wat mogelijk is en dat ook mogelijk maken.
Gaan we met God, dan zal Hij met ons zijn.
Ga je met God, Hij zal met je zijn.
Ben Bloemink
Tsjerketsjinsten
Alle tsjinsten begjinne om 10.00 oere en oars wurdt it oanjûn 🕯 | |
14 febrewaris B‘molen B’mole | Da R. Nijendijk-Cnossen, Mullum
1e kollekte: KIA Noodhulp; 2e kollekte: Tsjerke |
21 febrewaris B‘molen B’mole | Ds G. Wessels, Stiens
1e kollekte: diakonij; 2e kollekte: ATW |
28 febrewaris B‘molen B‘mole | Ds A. Terlouw, Dronryp
1e kollekte: PKB Missionarij; 2e Jeugdwurk |
7 maart B‘molen B‘mole | Kommisje Wereldgebedsdienst
Ien kollekte: n.b., wurdt fêststeld troch de kommisje. |
10 maart Biddei 19.30 oere B’mole
Fryske tsjinst B‘molen |
Da W. Tinga, Grins
1e kollekte: Voedselbank; 2e kollekte: Tsjerke |
14 maart B‘molen B‘mole | Ds. E.P. Muilwijk-Huis, St Anne
1e kollekte: War Child: 2e kollekte: Tsjerke |
Geboren op 31 januari 2021
HENDRY SYTSE van der Bij. Zoon van Ronald en Elisabeth, broertje van Anouk, Nick, Isabella en Waldemar oan de Tramstrjitte te Marsum. Gefeliciteerd en veel geluk met jullie zoon en broertje.
18-11-2024 Dorpsbelang, Prikbord
21-10-2024 Actueel, Dorpsbelang, Prikbord
29-12-2024 Kerknieuws
04-12-2024 Kerknieuws