Van Invictus Games naar het vieren van de Bevrijdingsdag…
Van 22 tot 29 april hebben wij als vrijwilligers meegeholpen bij de Invictus Games in het Zuiderpark van Den Haag, Zo’n 500 militairen en ex-militairen uit 18 landen, die lichamelijk (zoals bijv. missende ledematen) en/of mentaal (PTSS), allerlei handicaps hebben opgelopen in oorlogen en militaire (vredes)missies, waren aanwezig. Ze waren door een nodige en ook emotionele procedure gekomen en hadden er lang voor gerevalideerd en geoefend. Ze deden mee aan een 15-tal sporten, zoals rolstoelbasketbal, zitvolleybal, atletiek enz. Alle sporters hadden familie en vrienden mee, die hen enerzijds jarenlang gesteund hadden maar die anderzijds ook jarenlang de gevolgen van de door hun partners, kinderen, ouders of vrienden opgelopen fysieke en mentale verwondingen, hebben ondervonden. Het was heel indrukwekkend om daar als vrijwilliger deel van uit te mogen maken. En soms ook heel emotioneel. Extra beladen en emotioneel was de aanwezigheid van gewonde militairen uit de Oekraïne. Sommigen van hen gingen de week erna weer terug naar het front. Voor deze Invictus Games hadden ze special toestemming gekregen van president Zelenski van de Oekraïne om te mogen komen. We hebben meerdere deelnemers en hun familie gesproken. Zoals ook een moeder uit de Oekraïne met een klein kind, die als familie mee was. Ze woont in Kiev en vertelde dat de fabriek naast haar huis gebombardeerd was en dat ze niet wist of haar huis er nog stond. De binnenkomst van de Oekraïense militairen bij de opening was zeer indrukwekkend emotioneel, met een minutenlang staand applaus van ons allen in het stadion. Zo ook hun vertrek bij de slotmanifestatie, vlak voor hun terugreis naar hun thuisland in oorlog. De contacten met een aantal van de zo’n 1.000 vrijwilligers uit diverse landen waren ook waardevol en mooi. Het is een voorrecht om vrijwilliger te mogen zijn in zo’n week.
Toen wij teruggingen kwamen we terecht in de vieringen van Koningsdag (en het vrijwilligerswerk van en met anderen voor de rommelmarkt) en de vieringen van Bevrijdingsdag. Ook mooi om met elkaar mee te maken. Want vieren is ook belangrijk. Vieren van geloven in een gemeenschap, vieren van leven in vrijheid. Maar bij vieren hoort gedenken dat, en waarom, we in vrijheid mogen geloven en leven met elkaar. De oorlog, de vreselijke verwoestingen en talloze slachtoffers door de Russische leiders met hun ongekende en meedogenloze agressie, laten zien dat vrede en afwezigheid van oorlog niet vanzelfsprekend is en heel veel brozer is dan mensen vaak denken. In verschillende landen van onze wereld weten en ervaren mensen dat soms al zoveel jaren lang. Denk bij voorbeeld aan Jemen, Syrië, om maar slechts enkele landen te noemen. Wij leven in een deel van de wereld waar voor velen materiële rijkdom is. Maar ook die is niet vanzelfsprekend en veel brozer dan we denken. Maar in teveel landen van de wereld is schrijnende armoede.
Soms kun je van dit alles bijna de moed verliezen en somber worden over de toekomst. Maar, beste lezer, bedenk dat alle goeds en alle veranderingen ten goede niet afhangen van kwaadwillende machthebbers, niet afhangen van aan de zijlijn staande zwijgende of met machthebbers meelopende massa’s. Nee, het goede en hoopvolle nieuws is dat elke verandering ten goede altijd begint bij enkelingen, begint bij maar een paar mensen. En veelal klein en in het klein begint. U, jij, ik, wij kunnen met elkaar altijd klein en in het klein beginnen. En bedenk dat ook anderen dichtbij en ver weg, eenvoudigen maar ook machtigen, ook een verandering ten goede in het klein kunnen beginnen. De geschiedenis leert ons dat zo het goede ontstaat, dat er zo vrede kan ontstaan. Alleen is maar alleen, dat geldt zowel voor leven alsook voor geloven. Meedoen in en aan een gemeenschap, in je dorp, streek, land, maar ook in de kerk, in vieringen, in een gemeenschapscentrum zoals de Molewjuk, meedoen als vrijwilliger, dan ontmoet je anderen met hun verhalen… dan kun je de ervaringen, de gedachten, ook de moelijke, met elkaar delen, en dan kun je samen geloven in en bouwen aan toekomst. En wordt het je soms te veel, te moeilijk, we kunnen ook nog bidden… Heer, geef me vrede in mijn hart, vrede in mijn gemoed, vrede in mijn denken… net zolang tot ons hart, ons gemoed, ons denken rust vindt… Als we vrede in en met onszelf vinden, en beleven, als we zo weer, uit de benauwheid, op adem komen, dan kan er weer ruimte komen voor wat we met anderen kunnen doen. Dan bouwen we aan toekomst, voor onszelf, of voor onze kinderen en kleinkinderen.
De deelnemers aan de Invictus Games hebben, met veel vallen en opstaan, letterlijk en figuurlijk, hun zware rugzak, hun beperkingen, hun trauma, hun verwondende ervaringen, moeten leren accepteren, zodat wat zij meemaakten en de gevolgen daarvan hén niet hebben overwonnen. Maar zodat zij als invictus, dat betekent onoverwonnen, weer verder kunnen leven. Dat wens ik ons allen toe, dat we ons niet laten overwinnen door onze eigen rugzak, onze eigen beperkingen, ons trauma, onze verwondende ervaringen, onze benauwende gedachten en gevoelens, maar dat we als invictus verder kunnen leven.