Primeur voor Poptaslot

zaterdag, 9 september 2023 Actueel

Het Poptaslot heeft opdracht gegeven om de Japanse Duizendknoop te bestrijden via een unieke methode die een primeur is voor Friesland. Vrijdagmiddag 8 september gaven de voogden en tuinbaas Jan Kuppens uitleg aan hoveniers, architecten en vertegenwoordigers van gemeenten.

De methode is redelijk nieuw en trok daarom flink wat belangstellenden. De Duizendknoop is een onkruid dat tot voor kort niet te bestrijden was. Als dat eenmaal tiert dan groeit het door asfalt en beton heen en is verspreiding niet te stoppen. Jan Kuppens vertelt dat deze exotische plant (onkruid) in het verleden door een van zijn voorgangers geplant is. Koude winters hielden het plantje waarschijnlijk klein. Maar de laatste jaren zijn de winters zacht. Mogelijk dat hierdoor de exoot ook in Nederland meer voorkomt. De Berenklauw groeide eerder volop in het stuk van de Poptatuin. Dit jaar stonden er nog 3. De Duizendknoop heeft die verdrongen. Samen met een architect van Grunstra Architecten bv. kwam hij met het voorstel om de nieuwe bevriezingsmethode te proberen. Dat lijkt de enige methode waarmee alles verdwijnt. Andere methoden zoals stroom, hitte en afdekken lijken meer cosmetische effecten te hebben, maar onder de grond groeit het wortelstelsel des te harder. Jan heeft eerder van alles geprobeerd, wegsteken en trekken en zelfs bestrijdingsmiddelen, maar niets hielp.

André Everts van het bedrijf TIBACH gaf de aanwezigen gedetailleerd tekst en uitleg. Ruim twee jaar geleden vonden ze uit dat bij bevriezing de wortels afstierven. De universiteit van Wageningen heeft dit bevestigd. Het bedrijf heeft inmiddels bij enkele projecten in den lande ervaring opgedaan. De resultaten zijn bemoedigend. Via vrieslansen 1 mtr diep in de grond wordt warmte onttrokken. Uiteindelijk moet een ijsklomp ontstaan. Na 24 uur min 5 graden zijn de wortels dood. Het perk hoeft niet opnieuw ingezaaid te worden daar de zaden ongeschonden blijven. In de border zal het een en ander dood gaan maar dat heeft de tuinbaas er graag voor over. André vertelt dat de methode niet schadelijk is voor het bodemleven. Uit ervaring bleek dat de biodiversiteit zich snel herstelt. Exotische planten zijn verdwenen (kunnen niet tegen kou) en inheemse soorten nemen het weer over.

Per keer kan een paar m2 behandeld worden. De behandeling duurt zo’n 6 tot 7 dagen. In totaal gaat het bijna om 50 m2. Dat betekent dat voor het hele besmette gebied bij het Poptaslot nog wel twee maand nodig is. Dat betekent dat Marsumers die dichtbij wonen, nog wel geluid horen van de dieselaggregaat die voor de benodigde energie zorgt. Aanvankelijk was de gedachte dat het sneller klaar zou zijn, maar in het begin was het te nat en te glad om alles te plaatsen. Een bijkomend probleem is ook dat de wortels onder een tuinmuur zit. Deze plek moet ook bevroren worden. Als je een stukje niet meeneemt komt het later weer terug en dan is het weggegooid geld. De behandeling kost ongeveer 350 Euro per m2. Voor kleinere stukken grond naar verhouding duurder. De tuinmuur kan door de bevriezing van de grond scheef gaan staan, met alle gevolgen van dien. De eventuele scheefgroei wordt voortdurend gemonitord door sensoren op de muur. Jan krijgt af en toe signaal binnen op zijn mobiel waarmee hij kan aflezen hoeveel mm de muur scheef staat. Tot 5 mm/ mtr is het geen probleem.

Op een vraag waarom dit nu tijdens de zomer gebeurt en niet in de winter (veel minder energie nodig om warmte te onttrekken) antwoordt tuinbaas Jan dat de walbeschoeiing van de slotgracht vernieuwd gaat worden. Dan moet eerst de bestrijding plaats vinden, anders verspreid je mogelijk onbedoeld de wortels van de Duizendknoop. André vult aan dat de apparatuur niet altijd beschikbaar is. Waterschappen lijken er ook meer een beroep op te gaan doen. De wachttijd is nu een half jaar. Maar hoe het ook komt, het Poptaslot zal straks schoon de herfst in kunnen.

Op de foto’s (G. Verf): de ontvangst en uitleg in het Poptaslot en een kijkje ter plekke.