Tsjerkenijs novimber

donderdag, 11 november 2021 Kerknieuws

---

MEDITAASJE

Helemaal alleen……

In oktober zijn we een paar dagen naar Berlijn geweest. Indrukwekkende dagen.

Berlijn stond en staat symbool voor veel wat er gebeurd is in de vorige eeuw. De Eerste en Tweede Wereldoorlog. Het ijzeren gordijn (de zone grens), dat oost en west Europa tientallen jaren van elkaar scheidde. En de Berlijnse Muur die er in één nacht en dag stond op 13 augustus 1961 en viel op 9 november 1989. In de jaren ‘60 ging ik met mijn ouders, die een jongerenkamp leidden, naar de Harz. Dwars door dit bergachtig gebied liep het ijzeren gordijn, met prikkeldraad,  wachttorens en niemandsland vol met mijnen. In de week dat we daar waren probeerden een aantal mensen naar het vrije westen te vluchten. Meerderen van hen werden door Oost Duitse grenswachten op hun vlucht dood geschoten. De verslagenheid en verbijstering, de woede en het verdriet waren groot bij de bewoners van het grensdorp. In 1985 gingen we weer naar de Harz, naar diezelfde zonegrens. Een paar grote gevechtshelikopters verschenen vlak boven ons in de lucht en ik voelde opnieuw de verbijstering en angst. In Berlijn werden van de ene op de andere dag de inwoners, vaak ook familieleden, door de  Berlijnse muur van elkaar gescheiden. Een aantal jaren heb ik gewerkt met een collega die in Oost Berlijn in de jaren ‘60 is geboren. Zij was altijd wat achterdochtig voor zaken die in onze organisatie  gebeurden en vertrouwde meer dan eens mensen niet. In Berlijn begreep ik dat nog meer toen ik het volgende verhaal hoorde uit Oost Berlijn, achter de muur.

In de klas vroeg  de meester aan kinderen of ze ook een bepaald programma op tv hadden gezien. En dan waren er wel kinderen die enthousiast “ja” riepen. Het bleek dan om een programma te gaan van de West Duitse tv en het was streng verboden in Oost Duitsland en Oost Berlijn om daar naar te kijken. De gevreesde Stasipolitie, getipt door de onderwijzer, ging dan naar de ouders van de kinderen en pakte hen op… In die tijd kon je zelfs je buren of eigen familieleden niet vertrouwen.

We zagen een indrukwekkend panorama van de kunstenaar Asisi van de Berlijnse muur, en alles wat we gelezen, gehoord en gezien hadden, kwam boven.

Ook bezochten we het Monument voor alle in de oorlog omgekomen, vernietigde, Joodse inwoners van Berlijn. Ze hebben het gebouwd op een deel van de strook niemandsland dat zich tussen de Berlijnse muur en Oost Berlijn bevond. Het monument bestaat uit heel veel betonnen blokken van allerlei hoogten. Daar kun je tussendoor lopen, niet met iemand naast je, zo smal zijn de paden er tussen. Als je het monument doorloopt voel je wat het is om helemaal alleen te gaan in je leven zonder te weten en zonder te zien waar je uitkomt… zoals de laatste wegen van de vele vermoorde joodse medemensen ook waren. En…zoals alle mensen soms kort of soms lang een stuk van hun leven helemaal alleen moeten gaan…

We bezochten ook de Gedächtnis-Kirche. Een indrukwekkende, nieuw gebouwde kerk, naast een in de oorlog niet verwoeste toren, die overbleef, waar in de tweede wereld oorlog een grote kerk verwoest werd door bombardementen. Zoals heel veel grotere Duitse steden, én burgers, grotendeels verwoest werden door bombardementen.

In deze kerk hangt “de Madonna van Stalingrad”. Deze Madonna is door Kurt Reuber in de kersttijd van 1942 met houtskool getekend op een oude Russische landkaart. Hij was een Duitse predikant en arts, verzette zich tegen de nazi’s, en werd gedwongen met het Duitse leger meegestuurd naar de slag om Stalingrad in Rusland. Waar vele tienduizenden Russen, burgers en soldaten, de dood vonden, vele tienduizenden Duitse soldaten opgesloten kwamen te zitten in ruïnes en kelders in de verwoeste stad, verhongerden, dood vroren, bij tienduizenden.

Kurt Reuber had geen mogelijkheden noch middelen voor medische begeleiding, kon alleen nog maar stervensbegeleiding geven. Om in die uitzichtloze lijdens situaties toch nog een teken van hoop te geven bij het naderende kerstfeest, besloot hij deze “Madonna met kind” te tekenen. Dat deed hij als er gevechtsvuurpauzes waren, in een bunker. De gezichten van Madonna en kind worden door een mantel omhuld. Het gezicht van het kind in de hand van de moeder. Het geheel omgeven door de woorden Licht-Leben-Liebe. De Madonna hangt hij tegen de wand van de bunker en talrijke soldaten komen er naar kijken in de kersttijd, en ontlenen er een sprankje hoop aan. In februari eindigt de Slag om Stalingrad. 90.000 Duitse soldaten worden sovjet krijgsgevangenen. Maar 6.000 overleven dat… Kurt Reuber niet, hij stierf daar op 20 januari 1944. De Madonna van Stalingrad is bewaard gebleven en hangt sinds 1983 in de Berlijnse Gedächtnis-Kirche. Enerzijds als herinnering aan de ontberingen van oorlog, leed en haat. En anderzijds als roep om vrede, met de Bijbelse woorden Licht, Leven en Liefde, als een brug van verzoening, waar allerlei mensen op de wereld elkaar kunnen ontmoeten, ook en juist in deze tijd waarin vrede noch in Europa noch elders in de wereld vanzelfsprekend is.

November 2021, Ben Bloemink

Tsjerketsjinsten         alle tsjinsten begjinne om 9.30 oere. Oare tiden wurde oanjûn
14 novimber                                                         Marsum	Ds J. Goorhuis, Smelle Ie 1e kollekte: KIA Zending* 2e kollekte: tsjerke
21 novimber  Lêste snein tsjerklik jier               B‘mole   Bernenjonkentsjinst	Ds. R.B. Nijendijk-Cnossen, Mullum 1e kollekte: PKN Pastoraat* 2e kollekte: ATW
28 novimber  1e Advint – Frysk                          Bitgum	Ds. E.P Muilwijk-Huis, Sint Anne 1e kollekte: KIA Adventscollecte* 2e kollekte: Jeugdwurk
5 desimber   2e Advint                          11 oere B‘mole	Ds J.F. Kroon, Gryptsjerk 1e kollekte: KIA Adventcollecte* 2e kollekte: Tsjerke
12 desimber   3e Advint                                      Marsum   Bernetsjerke                          9.15 oere yn de Molewjuk	Ds. E.Stellingwerf-Vinke, Wâldsein 1e kollekte: Diakonij* 2e kollekte: Tsjerke
19 desimber   4e Advint                                        B‘mole	Mw C. Akkerboom, Harns 1e kollekte: KIA Binnnenlands diaconaat* 2e kollekte: Jeugdwurk
Freed 24 desimber Krystsjongjûn                                                       yn Marsum en B‘mole	Fersoarge troch de kommisjes Kollektedoel wurdt fêststeld troch de kommisje Sjoch foar mear ynfo op side 11
25 desimber 1e Krystdei – Frysk                         B‘mole   Bernenjonkentsjinst	Ds J. v.d. Meer, Akkrum 1e kollekte: KIA Kerstcollecte 2e kollekte: Tsjerke
26 desimber 2e Krystdei                                  Molewjuk	Fersoarge troch de Earetsjinstkommisje 1e kollekte wurdt fêststeld troch de kommisje 2e kollekte: ATW

BLOMMEGROET:

Snein 17 oktober

Famylje A. Castelein, Binnenbuorren 25, Marsum

Mefrou Elly de Leeuw, Bitgumerdyk, Marsum.

---

---